n conflictsituaties kan een neutrale derde partij het verschil maken tussen een escalerende ruzie en een constructieve oplossing. Hier komt de erkend bemiddelaar in beeld. Maar wat houdt deze rol precies in? Welke taken neem je op, welke verantwoordelijkheden draag je en over welke kwaliteiten moet je beschikken?
De definitie van een erkend bemiddelaar
Een erkend bemiddelaar is een professional die door de Federale Bemiddelingscommissie (FBC) officieel geaccrediteerd is om bemiddelingen te leiden. Als neutrale derde partij begeleid je mensen of organisaties of besturen in conflict naar een wederzijds aanvaardbare oplossing, zonder zelf beslissingen op te leggen.
Anders dan bij een juridische procedure, waarbij een rechter een oordeel velt, nemen bij bemiddeling de partijen zelf de beslissingen. Jij als bemiddelaar faciliteert dit proces met specifieke communicatie- en onderhandelingstechnieken.
Kerntaken van een erkend bemiddelaar
De dagelijkse werkzaamheden van een bemiddelaar zijn gevarieerd, maar omvatten doorgaans:
Intake en conflictanalyse: Je voert verkennende gesprekken met de partijen, samen of afzonderlijk, om de aard van het conflict te begrijpen.
Procesbegeleiding: Je structureert het bemiddelingsproces, bepaalt de agenda en bewaakt de voortgang.
Communicatie bevorderen: Je zorgt dat partijen effectief met elkaar kunnen praten, verduidelijkt misverstanden en vertaalt emotionele uitingen naar onderliggende behoeften.
Belangen verhelderen: Je helpt partijen hun werkelijke belangen te identificeren, voorbij hun initiële standpunten.
Creatief denken stimuleren: Je moedigt het bedenken van meerdere oplossingsrichtingen aan.
Realiteitstoets bieden: Je helpt partijen de haalbaarheid van voorgestelde oplossingen te evalueren.
Overeenkomsten vastleggen: Je assisteert bij het formuleren van concrete afspraken in een bemiddelingsovereenkomst.
Verantwoordelijkheden die je draagt
Als erkend bemiddelaar neem je belangrijke verantwoordelijkheden op je:
Neutraliteit waarborgen: Je moet volledig onafhankelijk en onpartijdig blijven en mag geen belang hebben bij een bepaalde uitkomst. Je mag niet vooringenomen zijn en geen advies geven in het voordeel van één partij.
Vertrouwelijkheid bewaken: Alles wat tijdens de bemiddeling besproken wordt, blijft strikt vertrouwelijk.
Veilige omgeving creëren: Je waarborgt een respectvolle, veilige ruimte waar alle partijen zich kunnen uiten.
Rechtvaardig proces handhaven: Je zorgt voor een evenwicht in machtsverhoudingen en spreektijd.
Ethisch handelen: Je werkt volgens de deontologische code voor erkende bemiddelaars.
Deskundigheid onderhouden: Je blijft je professioneel ontwikkelen via permanente vorming.
Essentiële kwaliteiten van succesvolle bemiddelaars
Niet iedereen is geknipt voor het beroep van bemiddelaar. Deze kwaliteiten maken het verschil:
Actief luisteren: Je kunt écht luisteren, zowel naar wat gezegd als niet gezegd wordt.
Empathie: Je begrijpt emoties en perspectieven zonder partij te kiezen.
Onbevooroordeeldheid: Je bent je bewust van eigen vooroordelen en kunt deze opzij zetten.
Geduld: Je accepteert dat oplossingen tijd nodig hebben en dringt niets op.
Creativiteit: Je denkt buiten gebaande paden om onverwachte oplossingen te vinden.
Stressbestendigheid: Je blijft kalm onder druk en bij emotionele uitbarstingen.
Analytisch vermogen: Je onderscheidt hoofd- van bijzaken en ziet patronen in complexe situaties.
Taalvaardigheid: Je formuleert helder en kunt nuances verwoorden.
Specialisatiegebieden voor bemiddelaars
Als erkend bemiddelaar kun je je specialiseren in verschillende domeinen:
Familiale bemiddeling: Bij onder meer (echt)scheidingen, zowel binnen als buiten huwelijk, alle samenlevingsvormen, erfeniskwesties of intergenerationele conflicten.
Bemiddeling in burgerlijke en handelszaken: Bij contractdisputen, consumentengeschillen, zakelijke conflicten tussen vennoten, vb. artsenpraktijken, advocaten, accountants of ook burenruzies, buren onderling of verder.
Bemiddeling in bestuurszaken: Bij conflicten tussen burgers en overheden, overheden onderling, van gemeenten, naar stad enz.. ook op hun werkvloer of binnen organisaties en bestaande teams in overheden.
Bemiddeling in arbeidsrelaties, sociale bemiddeling met teambemiddeling: Bij werkconflicten, ontslagonderhandelingen of teamdynamieken, vb. alle conflicten in ziekenhuizen, gemeenschapsconflicten of interculturele spanningen.
Elke specialisatie vereist aanvullende expertise en specifieke vaardigheden, die je via gespecialiseerde opleidingen kunt verwerven.
Als bemiddelaar maak je een wezenlijk verschil. Je helpt mensen:
Hun autonomie te behouden in conflictsituaties
Tot duurzame oplossingen te komen die voor alle partijen werken
Relaties te herstellen of op een waardige manier af te sluiten
Kostbare en slepende rechtszaken te vermijden
Emotionele belasting van conflicten te verminderen
Het verschil tussen bemiddeling en andere vormen van conflictoplossing
Bemiddeling onderscheidt zich van andere methoden:
Methode
Beslissingsbevoegdheid
Formele procedure
Focus
Bemiddeling
Bij de partijen
Flexibel
Wederzijdse belangen
Rechtspraak
Bij de rechter
Strikt
Juridische argumenten
Arbitrage
Bij de arbiter
Semi-formeel
Contractuele bepalingen
Onderhandeling
Bij de partijen
Informeel
Compromissen
Coaching
Bij de cliënt
Zeer informeel
Persoonlijke groei
Ben je geïnteresseerd in een carrière als erkend bemiddelaar? Bij Pro Mediation School begeleiden we je gedurende het volledige traject. Onze erkende opleidingen combineren theoretische kennis met praktische vaardigheden, begeleid door ervaren bemiddelaars die dagelijks in het veld staan.
De duur varieert sterk, van enkele sessies tot maanden, afhankelijk van de complexiteit van het conflict en de bereidheid van partijen om samen te werken.
Moet ik als bemiddelaar juridische kennis hebben?
Basiskennis van relevante wetgeving in je specialisatiegebied is nuttig, maar je geeft geen juridisch advies. Je moedigt partijen aan zo nodig hun eigen juridisch adviseur te raadplegen.
Kan ik naast mijn huidige beroep als bemiddelaar werken?
Absoluut. Veel bemiddelaars combineren dit met een andere praktijk, bijvoorbeeld als advocaat, psycholoog, HR-professional of therapeut. Er is een opmars bij de jonge generatie om ineens in hoofdberoep als bemiddelaar te starten.
Wat is het slagingspercentage van bemiddeling?
Onderzoek toont dat 70-80% van de bemiddelingen tot een bevredigende overeenkomst leidt.
Hoe verhouden bemiddelaars zich tot advocaten?
Bemiddelaars en advocaten vullen elkaar aan. Terwijl advocaten de belangen van één partij behartigen, faciliteren bemiddelaars het gesprek tussen alle partijen om tot een gezamenlijke oplossing te komen. De bemiddelaar is Meerpartijdig.